Bir Şimşir Kaşıkta Kırk Tane Mantı

mantıTürkiye’de Mantı denilince aklınıza ilk gelen nedir?  Benim aklıma ilk gelen şüphesiz Kayseri mantısı. Kayseri mantısının özelliğine geçmeden önce mantının tarihinden bahsedelim; Parmaklarımızı yedirten mantı nereden çıktı? Kim keşfetti? Hani Türkiye’de her şeyin bir hikayesi vardır ya…

Türkiye tarihinde Kayseri, pratik zekaya sahip insanlarıyla, ticaretiyle ve yemekleriyle Anadolu'nun en karakteristik şehirlerinden biridir. Hal böyle olunca mantının da bir hikayesi var tabi; Eskiden gelin adaylarına mantı doldurturlarmış. Mantı ne kadar küçük olursa, bu gelinin nazikliğini, inceliğini ve hünerini gösterirmiş. Bu nedenle Kayseri mantısı bir kaşığa 40 tane sığma hikayesiyle meşhurdur. Tabi zamanla bu gelenek rekor haline gelmiş ve 120 mantıya kadar çıkarılmış.

Mantının Türkiye macerasından bahsetmişken, mantının aslına da bakılması lazım; bizim mantımızın, Çinlilerin wantonunun, İtalyanların ravyolisinin ve Rusların pelemenisinin aynı kökten geldiği, antropologlar ve tarihçiler tarafından kanıtlanmıştır. Bunların hepsi, Uygurların man’tu yemeğinden türeyerek günümüze farklı şekil ve boyutlarda ulaşmış.

Osmanlı mutfağının da en gözde yemeklerinden birisi olan mantının Orta Asya Türkleri tarafından Anadolu´ya getirildiği düşünülmektedir. Fatih Sultan Mehmed´in sabah sofraları için haftanın beş günü mantı pişirildiği, 16. yüzyıl II.Beyazıt döneminde de Topkapı sarayının sonbahar yemekleri listesinde yer aldığı bilinmektedir.

Gelelim Kayseri mantısına; Kayseri mantısının en önemli özelliği, oldukça küçük kapatılmasıdır. Bunun ölçüsü, eskiden beri söylenerek günümüze kadar gelmiş olan “Bir Şimşir Kaşıkta Kırk Tane Mantı” olarak belirlenmiştir. Bir başka özelliği ise diğer mantılardan farklı olarak kıvamının daha sulu olmasıdır. Bunun için mantının kaynatıldığı suya, salça ve yağ önceden konularak mantıyla birlikte pişmesi sağlanıyor. Servis yapılırken de suyuyla birlikte servis ediliyor.

Kayseri Mantısı hazırlamak isterseniz arama motorlarından aratarak tüm püf noktalarını ve yapılışını öğrenebilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun.

Malzemeler (4 kişilik)

Hamur için:

300 gr elenmiş tam buğday unu (2 su bardağı)

1 yumurta

1 tatlı kaşığı tuz

Yarım su bardağı ılık su

(Ununuzun su kabul etme oranına göre, suyu bir miktar arttırıp ya da azaltabilirsiniz)

Harç için:

300 gr dana kıyması

1 kuru soğan (çok ince doğranmış)

4 çorba kaşığı zeytinyağı

Reyhan (fesleğen), karabiber,kekik, pul biber tuz

Yoğurt Sosu için:

300 gr yoğurt

3 diş sarımsak (ince kesilmiş ve ezilmiş)

1 çay kaşığı tuz

Salçalı Sos için:

4 çorba kaşığı domates salçası (2 çorba kaşığı su ile inceltilmiş)

4 çorba kaşığı zeytinyağı ya da tereyağı

Üzeri için:

Sumak

Hazırlanışı:

Unu geniş ve cam bir kaseye eleyerek koyun. Tuzunu dökerek unun ortasını açın. Suyu ve yumurtayı ekleyin. Etrafındaki undan azar azar alarak sert ve ele yapışmayan bir hamur elde edene kadar yoğurun. Yuvarladığınız hamuru nemli bir mutfak beziyle üstünü kapatarak 30 dakika dinlendirin.

Bu arada iç harcını hazırlayın.

Zeytinyağında soğanı 5 dakika kavurun. Kıymayı ilave edin ve birlikte 5 dakika daha pişirin. Baharatlarını ilave edip bütün malzemeyi karıştırarak ocağı kapatın.

Dilerseniz iç harcı çiğ olarak da hazırlayabilirsiniz.

Dinlenen hamuru 2 eşit parçaya ayırın ve ilk parçayı oklava ya da merdane yardımıyla yufkadan çok az kalın açın. Diğer hamur nemli bezin altında beklesin.

Açtığınız hamuru 1,5 cm’lik kareler halinde kesin.Hamurların üzerine kıymalı harçtan koyun ve dört köşesi birleşecek şekilde kapatın. Sonra diğer hamuru da aynı şekilde hazırlayın. Dilerseniz bu haliyle dilerseniz 10 dakika kadar 180 derecede fırınlayarak pişmeye hazır hale getirin.

Mantıları pişirmek için kullanacağınız tencereye 1lt su koyup kaynatın.Mantıları kaynayan suya atarak pişirin. Mantıların piştiğini suyun üstüne doğru çıkmaya başladıklarında anlayabilirsiniz. Bu süre yaklaşık olarak 10-15 dakikadır. Bu aşamada Kayseri mantısının usulüne uygun yapmak istiyorsanız mantılar haşlanmaya başladıktan 5 dakika sonra, bir tavada 2-3 dakika pişirdiğiniz domates salçası ve  zeytinyağı ya da tereyağını kaynayan suya ilave edin. 5 dakika daha pişirin. Eğer sulu bir kıvam istemiyorsanız, mantıları 10-15 dakika haşladıktan sonra suyunu süzün ve servis tabağına alın. Salça ve yağdan oluşan sosu döküp üstüne sarımsaklı yoğurt ilave edin.

Sumak serperek servis yapın. Dilerseniz ek olarak maydanoz ve nanede kullanabilirsiniz.

 

Afiyet Olsun.