09.05.2019 | 11:01
Belarus banka ve mali sektöründe çalışan sendikası ve Türkiye banka ve sigorta sektöründe çalışan sendikası (BASS) çok uzun ilişkiler ile birbirlerine bağlamaktadır. Türkiye heyketi Minsk'e eylülde geldi. Görüşmeler sırasında Büyük Belarus banka ile Belarusbanak ve BPS Sberbank, Belarus bankalar derneği ile çok önemli görüşmeler oldu. Taraflar Uluslar arası işbirliğinde olan soruları konuştular. Misafirler için çok güzel bir tur programı hazırlandı – onlardan biri bütün kutsalların onuruna ve vatanı kurtarma zamanında ölenlerin anısıma yapılmış olan mabettir.
Minsk'in çok güzel ve şairane bir yerinde bulunan bütün kutsalların ve anavatanı kurtaranın anısına yapılmış olan bir mabet vardır. Mabedin yanında Musa anıtı vardır. Onun sağ ayağının altında Sinay Dağından getirilmiş bir taş vardır. Yani Musa ile olmuş olaylar yerinden bir hatırası. Ayrıca Musa’ya Tanrı tarafından verilen emirleri burada görebilirsiniz. Musa anıtının önünde su fıskiyesi vardır – Belaruslar hey Ocak ayının 19’unda su içine giriyorlar (İsa Vaftiz Bayramı). Türk bankacılar çok şaşırarak “Bu peygamber müslüman için çok önemli, onun Musa anıtının burada ne işi var?” diye sordular. Minsk'te ki Mabedin savaş zamanındaki ölen askerlerin hatırası ve barış zamanında ki olmuş felaketin sonucunda ölen insanları unutmamak diye ama dinlere bağlantısı koymayarak anlama ve amacı duyunca onlar sadece dediler ki “Gerçekten mi?”. Belarus toprağın özelliği – Belarus’ta bütün dinlerden ve uyrukluklardan insanlar barış içinde yaşamaktadır. Bazen bir şehrin meydanında hem ortodoks kilise, hem katolik kilise, yakın da cami olabilir. Bizim ülkemizin toprağı her zaman farklı devletlerin bir parçasıydı. O yüzden bizde çok değişik kültür ve tarihden izler vardır. Sonuçta insanların benzersiz düşünüşü oluşmuştur.
Mabetdin diğer ortodoks kiliselerinden farklı olarak bir özellliği daha vardır– mabedin mihrabının tam altında kript vardır. Kript insanların hatıra kitabı gibidir. Bir yerde çok farklı ama tarih anlamında çok önemli olayların hakkında detaylarını öğrenebiliriz.
İnsanlar geçmişte olan savaşlarda ölen askerlere saygı göstermek için buraya geliyorlar ve dua ediyorlar. Kriptin amacı çok geniş – hem savaş zamanı hem savaş olmayan zamanı, hem Belarus hem de Belaruslar ülkesinin dışında yaşayan felaket hakkında anlatmaktadır.
Kriptın yanında biz turumuza başlıyoruz ve anlıyoruz ki uzak olan Türkiye aslında ne kadar da yakın.
Türkiye’nin toprakları içinde Kapadokya var. Kapadokya eski hristianlık yeri. Demek ki her gün birkaç kere şimdiki Türkiye’de ki yer hatırlatılır.
Giriş kapı sanat parçası gibidir – biz farklı gözyaşı görüyoruz.
Çernobıl – Belarus dışında olduğun felaket ama belaruslar hala hatırlıyorlar sonuçlarını. Solovki – Stalin baskıcı kamplarından biridir. Hatın – İkinci Dünya savaşı olduğu trajedidir – köy komple insanlar ile yıkılmıştır Smorgon – İlk Dünya Savaşı zamanından ünlü bir Belarus küçük şehir. Grunvald – 1410 savaş zamanından bilen bir olaydır. Trostenets – Şimdi Minsk içi bir bölgedir, İkinci Dünya Savaş zamanında Küçük Trostenets ve Büyük Trostenets köylerin yerinde kocaman bir ölüm kampmış.
Kript kapısını açınca anlıyorsun Belarus'ta ne kadar ağır olaylar olmuşlar – kapısının ağrısı 1 ton.
Kapıdan sonra dünya olmayan güzelliğine giriyoruz – zaman makinası gibidir – altımızdan geçmiş zaman - türbe (1812 savaştaki katılan askerin cenazesi, İlk Dünya Savaştaki katılan askerin cenazesi, İkinci Dünya Savaştaki katılan askerin cenazesi) biz - şimdiki zaman, kafalarımız kaldırınca geleceğimiz gözüküyor – kocaman bir lamba tam kilisenin sunağının altındaki.
Duvarda aynı anlamda geçmiş geleceğimiz birlik gibi pano vardır – tam yukarda Minsk'in arması, ve Belarus başka en büyük şehirlerin armaları – Brest, Vitebsk, Grodno, Gomel, Mogilev.
Merdivenden sonra biz 504 niş görüyoruz. Bazı artık bitirmiş – bir taraftaki olan İkinci Dünya Savaş zamanın Avrupa ülkelerinden sovyet askerlerin gömülmelerin getirmiş toprak. 15 Avrupa ülkede bu gömülmeler vardır – 7 ülkeden artık toprak getirilmiştir – Çekya'dan, Slovakya'dan, Macaristan'dan, İtalya'dan, Avusturya'dan, Almanya'dan, Polonya'dan.
Misafirler öğrendiler ki kutsal gemi Barış adında bir niç açma zamanında müslüman topluluğun Müftü ile Kurandan bir dua okunmuştur. Dua okuduktan sonra Müftü dedi ki hiç bir dinde savaş için propaganda yok. Bütün dinler sadece barış dünyada olsun istemektedir.
Bir nişte eski Leningrad yerinde toprak getirilmiştir - bu toprak Zinoviy Kalabanov tank ile yapılan savaş alanından. Tankın adı Klim Voroşilov.
Klim Voroşilov Taksim Cumhuriyet antının İstiklal caddesine bakan yüzünde Atatürkün en önde olduğu toplulukta yüzü teşhis edilebilen yaklaşık 10 insan figürü yer almaktadır. Bunlarda biri de rus generali Voroşilovdur.Ulusal kurtuluş savaşının sürdüğü yıllarda askeri bilgisiyle savaşın taktik ve stratejisine katkıda bulunması amacıyla Ankara’ya gönderildi. Stalin'in yakınadamlarından bir sovyet maresalı. Türkiye'yi de ziyaret etmis Atatürk zamaninda. Ekim 1933 Atatürk ile Ankara’da askeri gösterinde katılmıştır. İzmir onurlu vatan adını almıştır.
Zinoviy Kolobanov yarım saatte 22 faşist tank mahvetmiştir. Bu kahramanlık Gines Rekor Kitabına verilmiştir. Şimdi Almanya’da asker okullarında bu savaş stratejisini öğrenilir.
Kısaca Kript ve Mabet Belarus ülkesinin ruhu gibidir. Bir yerde Belaruslar ne kadar acı olayları yaşadığını öğrenebiliriz.
Türkiye’den bankacılar da çok hayran olmuşlar! Tabi ki onlar için bütün türkler gibi Belarus'ta önceki öğrenmemiş sayfalar var! Yakında görüşürüz!
Çeviri: Deniz Yüksel
